ΓΟΝΕΙΣ & ΠΑΙΔΙ 

"Ευχαριστώ" & "Συγγνώμη" 

Δύο λέξεις κλειδιά!

Από την Κατερίνα Παλαμήδη

Βοηθήστε το παιδί σας να μάθει και κυρίως να κατανοήσει σε βάθος δύο πολύ σημαντικές λέξεις, οι οποίες εκφράζουν αληθινό σεβασμό και εκτίμηση προς τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Δύο από τις πιο ουσιαστικές λέξεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας, ανάλογα με την περίσταση και στο πλαίσιο επικοινωνίας μας με τους ανθρώπους, είναι το «ευχαριστώ» και το «συγγνώμη»! Σημασία δεν έχει το παιδί σας να μάθει μόνο ποιοι είναι οι σωστοί και αποδεκτοί τρόποι συμπεριφοράς για μια αρμονική συνύπαρξη στο κοινωνικό σύνολο και να τους υιοθετήσει, μα να κατανοήσει σε βάθος –όσο είναι δυνατόν– την ουσιαστική σημασία ορισμένων εννοιών και τρόπων συμπεριφοράς, μα και τον λόγο που αυτοί διευκολύνουν τη ζωή μας και μας βοηθούν να αναπτύσσουμε υγιείς σχέσεις.

Η κατανόηση στην πράξη...

Υπάρχουν μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να κάνετε πιο εύκολη τη διαδρομή αυτής της κατανόησης. Ακολουθήστε τους, λοιπόν, και απολαύστε νέες εμπειρίες με το παιδί σας!

Απαράβατος «κανόνας» για να μπορέσει το παιδί σας να κατανοήσει και να εκπαιδευτεί στο να χρησιμοποιεί αυτές τις δυο πολύτιμες εκφράσεις, είναι να βλέπει πρώτα εσάς να τις χρησιμοποιείτε απλόχερα και στη μεταξύ σας σχέση, όπως και στη δική σας σχέση με το υπόλοιπο περιβάλλον. Φροντίστε, λοιπόν, να γίνετε πρώτα μαθητές και μετά δάσκαλοι, διότι τα παιδιά μαθαίνουν τη ζωή μέσα από τις πράξεις και τα λόγια των ανθρώπων που βρίσκονται στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε ότι διδάσκουμε με το 90% των πράξεών μας και με το 10% των λόγων μας. Επιπλέον, με την επανάληψη το παιδί θα καταφέρει να συνδέσει την κάθε λέξη που ακούει με μια κατηγορία πράξεων ή με μια συγκεκριμένη κατάσταση.

Μη σπαταλάτε τον χρόνο σας μόνο με το να του διδάσκετε τη θεωρία, αλλά τολμήστε να του λέτε «ευχαριστώ» όταν σας προσφέρει κάτι ή κάνει μία όμορφη πράξη για εσάς, και «συγγνώμη» όταν αντιλαμβάνεστε πως κάτι που κάνατε ή είπατε το ενόχλησε. Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί σας θα είναι σε θέση να συνδέσει ακόμη και το συναίσθημα με τη λέξη. Δηλαδή, με τον καιρό, θα κατανοήσει πως όταν νιώθουμε ευγνωμοσύνη για μια πράξη που κάνει κάποιος για εμάς, του λέμε «ευχαριστώ». Αντιθέτως, όταν αισθανόμαστε ότι πληγώσαμε, κάναμε κάτι που στενοχώρησε ή ενόχλησε άθελά μας έναν άλλον άνθρωπο, τότε είναι καλό να του ζητάμε «συγγνώμη», ενώ ταυτόχρονα δηλώνουμε τη λύπη μας που δεν κατανοήσαμε την επίδραση της πράξης αυτής στον συναισθηματικό του κόσμο.

Μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία, χρειάζεται το παιδί σας να κατανοήσει πως δεν λέμε «συγγνώμη» ή «ευχαριστώ» όταν μας το ζητούν ή μας υποχρεώνουν, αλλά επειδή πραγματικά νιώθουμε ότι έχει σημασία και αξία να κάνουμε κάτι τέτοιο. Είναι σημαντικό για ένα παιδί να κατανοήσει ότι όταν λέμε «ευχαριστώ», αισθανόμαστε ευχαριστημένοι για την εξυπηρέτηση που έκανε κάποιος για εμάς, για το δώρο που μας προσέφερε, που είναι μια ευγενική χειρονομία καλής θέλησης προς εμάς, για τη διευκόλυνση που δεχόμαστε, για την υλική προσφορά, για τη συναισθηματική ή πνευματική στήριξη, και τα λοιπά. Η λέξη «συγγνώμη» προέρχεται από το  «συν+γιγνώσκω», δηλαδή «έχω την ίδια γνώμη με κάποιον», «αλλάζω γνώμη», «μετανοώ». Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι λέγοντας «συγγνώμη» ένα παιδί αλλάζει τις απόψεις του απαραίτητα γύρω από ένα θέμα. Είναι σημαντικό να στηρίζει τη γνώμη του, εκτός κι αν επιλέγει το ίδιο να το δει διαφορετικά. Παρ’ όλα αυτά, όμως, μπορεί να αναγνωρίσει ότι το πρότυπο συμπεριφοράς που χρησιμοποίησε, ενδέχεται να πλήγωσε ή να προσέβαλε κάποιον. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, είναι καλό να εμφυσήσετε στο παιδί σας ότι οι άνθρωποι μπορούμε να διαφωνούμε, να μην είμαστε ίδιοι, να έχουμε διαφορετικά «θέλω» και ανάγκες, και να ασπαζόμαστε διαφορετικές ιδέες, αλλά ο τρόπος με τον οποίο συσχετιζόμαστε με τους γύρω μας και προβάλλουμε τις απόψεις μας, ή ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τη συμπεριφορά μας και τα συναισθήματά μας απέναντι στους άλλους είναι σημαντικό να αποπνέει σεβασμό προς εκείνους.

Τα όρια για να ειπωθεί ή όχι μία από τις δύο λέξεις  ίσως να μην είναι ευδιάκριτα για το μικρό σας αρχικά. Στην προσχολική ηλικία, ένα παιδί πραγματοποιεί ηθικές κρίσεις βασισμένες αποκλειστικά στις συνέπειες μιας πράξης του (π.χ. τιμωρία-αμοιβή-ευχαρίστηση-δυσαρέσκεια), καθώς τα ηθικά κριτήρια καθορίζονται, ως επί το πλείστον, από τα ισχυρά πρόσωπα του περιβάλλοντός του, δηλαδή τους γονείς. Στα πρώτα χρόνια της σχολικής του ηλικίας, ένα παιδί πραγματοποιεί ηθικές κρίσεις βασισμένες κυρίως στα πρότυπα και στις προσδοκίες των ισχυρών προσώπων στη ζωή του. Κρίνει ως ηθικό ό,τι είναι αποδεκτό, επιδοκιμάζεται  ή επαινείται από την κοινωνική ομάδα. Εσείς, δείξτε κατανόηση σε όλα τα στάδια της ανάπτυξής του βοηθώντας το να δημιουργήσει το προσωπικό του προφίλ.



Όνομα:
E-mail: